O ARRASTRE DA CRISE

PUBLICADO Diario de Ferrol; sábado, 16 de xullo  2011

PUBLICADO La Región; sábado, 16 de xullo    2011
PUBLICADO Galicia Confidencial; sábado, 16de xullo    2011
PUBLICADO La Opinión -A Coruña; sábado, 16 de xullo   2011

Aínda a risco da perda  de rigor técnico, tentarei expor o tema da forma máis  accesible posible, consciente, que tal decisión minguará o interese dos ilustrados, pero neste asunto, é  obxectivo do autor  transmitir unha comunicación que atope recepción  nuns  destinatarios inexpertos na materia, procurando con iso, erradicar a equívoca e estendida   concepción  de quen se mostran proclives,  a encadrar e confundir   o urbanismo cun  restrinxido universo, onde todo vira ao redor da actividade construtiva e aos seus prolegómenos contiguos.

No entanto, aínda manifestando contrariedade por tal criterio,  tampouco debe estrañarnos en exceso  este extravagante maridaxe de percepcións, pois non habemos de esquecer, que a actividade edificatoria e o outorgamento das preceptivas licenzas, foi función protagonista que eclipsou ao completo outras prácticas de xestión urbanística establecidas no plan e necesarias para o desenvolvemento do modelo de ordenación previsto para cada ámbito espacial concreto. Foron tempos de euforia, onde aquela transformación desmedida e acelerada aparte desequilibrar o denominado  desenvolvemento sustentable, (que con frecuencia resulto ser un  epígrafe publicitario),   ocasionou sonoros escándalos de corrupción política e por riba, o exceso do seu ritmo edificatorio, provocou unha  saturación na oferta, que se converteu no  detonante que motivou  a explosión retardada dunha crise anunciada.

O dilema estaba servido, pois a crise como factor resultante, puxo en evidencia que tanto  os plans xerais de ordenación  municipal (PXOM), como o propio marco lexislativo de ordenación territorial das respectivas comunidades autónomas (Leis do Solo), adoecían do rigor máis elemental, por canto, co paso do tempo, no  contido dos  plans municipais, os feitos viñeron demostrar, que as previsións  do  seu teito potencial eran inadecuadas , é dicir, que as predicións de crecemento   estaban excedidas e para maior abundancia, tal exceso agravouse coa permisividade lexislativa  en facilitar    a transformación masiva á categoría de  urbanizable para uso residencial, de amplas bolsas de solo sen demanda que os xustificara, e mostra diso, son a multitude de desenvolvementos desta tipoloxía   paralizados “sine die”, tendo  de sumar ao devandito, o cada vez mais crecente número de concellos  que manteñen seu plan urbanístico estancado 

A pesar de todo, o guión aplicado até agora para a redacción dos Plans Xerais, segue mantendo a súa vixencia no relativo  aos  seus parámetros fundamentais, e por iso, habémonos de seguir preguntando que cidade queremos, ou como queremos que se desenvolva no futuro, e por conseguinte, teremos que seguir contando  cun método de planificación urbana que posibilite a coherencia sectorial entre ámbitos espaciais e logre a integración  coas infraestruturas e sistemas.

Pero para esa meta, non só é preciso dispor de cartografía  dixitalizada, pois para o desconxestionamento ou reactivación dos  plans xenuínos, hai que dispor doutros soportes  tan imprescindibles ,  como representa ser,  o coñecemento exhaustivo do medio físico de actuación,  tanto na súa vertente social como económica, a través de análises xeográficas, demográficas, sociolóxicas e económicas, resultando  fundamental a fiabilidade analítica deste  recoñecemento para aplicar o diagnóstico territorial de choque e as medidas paliativas de reactivación

Debemos tomar contacto cunha realidade complexa  e  asumir como premisa, que tamén en materia urbanística estamos nun cambio de ciclo,  e por tanto, a era   do desenvolvemento  desmandado dos séculos XIX e XX, a etapa das grandes expansións tocou ao seu fin, por tanto,  o noso reto debe ser acorde  coa  urxente necesidade  de pór en práctica un conxunto de medidas  de dinamización e articulación  dun  novo modelo urbanístico.

Este estándar  que a efecto distintivo  denominaremos  “Urbanismo Consistente”, haberá de dispor  de validez e lexitimidade social, atendendo a criterios    de reordenación sensata e  transición  á racionalidade, cuxo principal obxectivo  debe  orientarse  a frear novas expansións, favorecendo  a transformación da cidade existente, e pondo en valor  as potencialidades  e  sinerxías   emerxentes.

Por tanto os organismos implicados, sen dilación, son os obrigados a establecer as modificacións regulamentarias que fagan factible  tal posibilidade, pois sería cómico senón resultase tráxico, que en razón á  demora, de xeito figurado, tivese que ser a propia crise quen por inhibición se vise  obrigada a cumprir o papel de equipo   redactor, forzando por imperativo a promoción de recortes     dun  planeamento  excedido.