A MAGDALENA VEN ABAIXO

PUBLICADO Diario de Ferrol; sabado,12 de febrero  del 2011

En calquera urbe, por aquilo da corrección e compaxinada convivencia,  é obrigado que os transeúntes  nos  seus desprazamentos polo interior da cidade garden disciplina de norma,  resultando obrigado por exemplo,  que antes de cruzar un paso de peóns respéctese escrupulosamente a regulación semafórica ou na súa falta, contrástese de xeito visual a inexistencia do factor obstáculo en evitación de prexuízos derivados, é dicir, antes de cruzar a rúa os peóns por anticipado   han poñer os cinco sentidos no seu empeño.

Pero se o viandante en cuestión  realiza seu itinerario  polo barrio da Magdalena do Concello de Ferrol,  entón  ese perigo  cotián, pasa  de condición preventiva  a risco  de contratempo   imprevisible, por canto aos  tránsitos terrestres de sostido horizontal,  haberá de engadírselle os aéreos de verticalidade inadvertida,  ocasionados polo  esborralle de edificios que cada día con mais asiduidade pasa  de ser unha continxencia fortuíta  a un transo permanente.

Os camiñantes  que circulen por calquera  das rúas do centro histórico de Ferrol e mesmo polo Ferrol Vello e a Graña, están cada día mais expostos  a sufrir nas súas  propias carnes o impacto perpendicular por caída libre, ven sexa dun vidro que se desprende, un canlón que se solta, un canzorro  que se esborralla ou se cadra unha galería que se derruba; pois aquela cidade esplendorosa do século XVIII, a tempo presente leva vía de converterse  nun expoñente colectivo dunha ruína inminente, e todo iso,  ante a desidia dos titulares residentes e o deixamento duns políticos mais preocupados en debater liderados e disputas sobre  xerarquía nas listas electorais que pórlle remedio á deterioración dun barrio que vén abaixo.

Esta fatiga urbanística  que padece na actualidade  aquel  emblemático barrio de A  Magdalena, aínda  asomando  seus males no escenario contemporáneo, ten seu verdadeiro factor de desencadeamento no  artificio da súa xénese, por canto,  as causas que motivaron seu nacemento tiveron unha vixencia de limitada   temporalidade, e tal   circunstancia produciu un efecto inesperado, pois súa posterior caducidade,  desencadeou unha descapitalización do funcionamento da cidade  e das súas potencialidades, e esta é a razón que non outra, pola que en só  nun cuarto de milenio, o emblemático Ferrol da Ilustración do Século das Luces, tornou súa condición  de prosperidade polo deslustre de actual Século das Sombras.

Insisto en por especial énfase neste feito, xa que a noutrora capital marítima, agás súa zona vella, non tivo súa orixe  como cidade  nun referente clásico dos asentamentos urbanos, senón que súa causa foi unha excepcionalidade  que  atendía a  un modelo  urbe modular deseñada de forma expresa  en razón a circunstancias conxunturais, e tal condición  induciu un crecemento desaforado e unha recepción migratoria sen arraigamento xenuíno e sen o raizame    que outorga   a identidade lexítima das cidades enraizadas, sendo notorio que desde súa cimentación   as novas plantas edificadas no barrio  foron maiormente residencia habitual  dunha burguesía militar e de acomodados  funcionarios civís dependentes  da actividade castrense, como tamén en menor  medida, por un  foráneo gremio de comerciantes

Non exenta de altibaixos e de crises puntuais, a estabilidade da  cidade departamental mantense  até a última década    do século XX, cando  a modificación da xerarquía marítima da  cidade tradúcese na   desaparición dá Zona Marítima do Cantábrico e dos seus órganos administrativos, esta circunstancia fixo que a estabilidade demográfica conxuntural promovese un cambio migratorio que minguou no substancial o censo residente do barrio,  e por derivación seus índices de habitabilidade, razón  que resultou ser o factor desencadeante da deterioración dunha gran contía de edificios, sendo a persistencia e ampliación da devandita situación o factor clave   do  incremento de escala e dimensión do número de edificios propensos á ruína.

A circunstancia exposta deu entrada á denominada diminución patrimonial inducida,  caracterizada, pola depreciación do mercado inmobiliario por saturación excedente da oferta  dun cuantioso parque  de vivendas abandonadas de uso  por imperativo de deslocalización, consecuencia da mobilidade xeográfica forzada, que xerou desprazamento a novo destino profesional dos anteriores residentes que mantiñan  titularidade inmobiliaria no barrio,

Chegado a este punto, hase dicir sen sutilezas que salvo excepcións, a gran maioría dos titulares de edificios cuxo precario estado demanda intervención de rehabilitación, por mais vontade que manifesten e mais empeño que mostren, a realidade é que polos avatares expostos, carecen  dos medios necesarios para afrontar con economía  propia o considerable desembolso que require unha actuación interventora desta envergadura, habendo de engadir  a iso  a demostrada carencia de sensibilidade da administración ao reducir de forma substancial liñas de axuda para a rehabilitación  e igualmente en escaso  compromiso interventor das entidades financeiras para esta tipoloxía de actuación.

Ao fío do exposto, é evidente que o horizonte pinta escuro  e o perigo para os viandantes manterá unha  prórroga permanente, a solución  á parte de devolver as liñas de axuda a seu estado orixinal,  pasa por modificar a lexislación rehabilitadora e os plans urbanísticos xenuínos.

.

A clase política está obrigada  mudar conceptos,  pois é inadmisible que a tempo presente e despois do probado fracaso do desenvolvemento rehabilitador do barrio, sigan concibindo o centro histórico da Magdalena como  un museo cuxa conservación  ha manterse a ultranzas, sen caer na conta, que si os graves problemas urbanísticos da zona  non se resolven con cosméticas  de restitución dos seus aspectos externos, tampouco se logran con proteccións desaforadas que limitan o razoable aproveitamento  e a sensata habitabilidade.

Os fins  e obxectivos  establecidos e aplicados  até a data,  téñense quedado anticuados  e por conseguinte resultaron  inservible para a reactivación e a dinamización da zona, e iso debe ser aspecto reflexivo suficiente para reformular e repensar un modelo de rehabilitación de maior flexibilidade,  que compaxine os valores histórico patrimoniais  da estrutura externa coa funcionalidade integradora admisible, garantindo   os valores de uso e a composición  arquitectónica, e que  asemade incentive o atractivo residencial da zona, pois está lonxe de toda dúbida, que as políticas de reaxuste global, deben pivotar ao redor da realidade cambiante das necesidades urbanas…..Do contrario a desfeita está servida..!